Debian 13, znany również jako „Trixie”, wprowadza szereg istotnych innowacji, które z pewnością przyciągną uwagę zarówno nowicjuszy, jak i doświadczonych administratorów systemów. W tej wersji poprawiono wydajność oraz bezpieczeństwo, a także wprowadzono nowe narzędzia i aktualizacje pakietów, co ułatwia zarządzanie systemem. Użytkownicy mogą liczyć na lepszą obsługę sprzętu oraz nowoczesne środowiska graficzne, które zwiększają komfort pracy. Dodatkowo, zmiany w dokumentacji i wsparciu technicznym zapewniają łatwiejszy dostęp do informacji, co czyni Debian 13 bardziej przyjaznym dla wszystkich użytkowników.

Oficjalne wsparcie dla architektury riscv64
Debian 13 wprowadza nową erę dla użytkowników architektury riscv64, oferując pełne wsparcie dla 64-bitowego sprzętu RISC-V. Dzięki temu, entuzjaści i deweloperzy mogą korzystać z bogatego zestawu funkcji tej wersji systemu, co otwiera drzwi do innowacyjnych aplikacji oraz projektów opartych na tej nowoczesnej architekturze. Wsparcie to nie tylko zwiększa dostępność Debiana na nowych platformach, ale także podkreśla rosnące znaczenie RISC-V w świecie technologii.

Obsługiwane architektury

• komputer 32-bitowy (i386) i komputer 64-bitowy (amd64)
• 64-bitowy ARM ( arm64)
• ARM EABI ( armel)
• ARMv7 (EABI hard-float ABI, armhf)
• 64-bitowy little-endian MIPS ( mips64el)
• 64-bitowy little-endian PowerPC ( ppc64el)
• 64-bitowy little-endian RISC-V ( riscv64)
• System IBM z ( s390x)

Rozbudowa bazy pakietów

„Trixie” wprowadza znaczące zmiany, oferując użytkownikom ponad 11 294 nowe pakiety, co łącznie przekłada się na imponującą liczbę 59 551 dostępnych pakietów. Zaktualizowano aż 72% wszystkich pakietów w porównaniu do wcześniejszej wersji „Bookworm”, co świadczy o ciągłym rozwoju i poprawie systemu. Warto również zauważyć, że około 9 519 pakietów, co stanowi 16% tych z „Bookworm”, zostało usuniętych, ponieważ zostały uznane za przestarzałe przez menedżery pakietów, co podkreśla dbałość o aktualność i jakość dostępnych zasobów.

Zaktualizowane pakiety
Wśród najważniejszych zmian warto wyróżnić zaktualizowane wersje takich narzędzi jak Apache (z 2.4.62 do 2.4.63), PHP (z 8.2 do 8.4), czy MariaDB (z 10.11 do 11.4). Aktualizacje obejmują także szeroką gamę bibliotek i narzędzi deweloperskich, w tym GNU Compiler Collection (z 12.2 do 14.2) oraz LLVM/Clang (z wersji 13.0.1 i 14.0 do 19.0).

Zaktualizowano również ważne aplikacje serwerowe, takie jak BIND (z 9.18 do 9.20) i Nginx (z 1.22 do 1.26), co zapewni lepszą wydajność i nowe funkcje w obsłudze zapytań DNS oraz serwowania treści. Również narzędzia związane z bezpieczeństwem, takie jak OpenSSL (z 3.0 do 3.4) oraz OpenSSH (z 9.2p1 do 9.9p1), zostały zaktualizowane, co wpłynie na poprawę ochrony systemu i komunikacji sieciowej.

Warto także zwrócić uwagę na aktualizację w zakresie języków programowania, jak Python (z 3.11 do 3.13), Rust (z 1.63 do 1.85), czy Perl (z 5.36 do 5.40). Zmiany te wskazują na dynamiczny rozwój Debiana 13, który wprowadza najnowsze wersje popularnych narzędzi, zapewniając stabilność oraz nowoczesność w codziennej pracy.

Gnome 48 jako domyślne środowisko graficzne
GNOME 48 zostanie wprowadzony jako domyślne środowisko graficzne, co stanowi istotny krok w kierunku nowoczesności. Choć Debian jest znany z konserwatywnego podejścia do aktualizacji, ta decyzja ma na celu dostarczenie użytkownikom najnowszych innowacji w zakresie interfejsu oraz wydajności systemu. Zespół Debiana planuje wprowadzenie wersji kandydującej GNOME 48 przed zakończeniem fazy „Zamrożenia przejścia”, co ma na celu dokładne przetestowanie stabilności i zapewnienie, że finalna wersja systemu będzie spełniać oczekiwania użytkowników. Integracja nowego środowiska graficznego ma również na celu poprawę doświadczeń użytkowników, oferując bardziej intuicyjny i atrakcyjny design, co może przyciągnąć nowych entuzjastów Debiana.

Gnome Papers jako nowa przeglądarka dokumentów
Wprowadzenie GNOME Papers jako domyślnej przeglądarki dokumentów to znaczący krok w kierunku modernizacji środowiska GNOME, które ma na celu poprawę doświadczeń użytkowników. Zastępując Evince, GNOME Papers oferuje nowoczesny interfejs i dodatkowe funkcje, które mogą zwiększyć efektywność przeglądania dokumentów PDF. Użytkownicy korzystający z systemów Debian Unstable oraz Ubuntu 25.04 mają już możliwość przetestowania tej aplikacji, co pozwala na zgłaszanie uwag i sugestii przed jej oficjalnym wprowadzeniem w Ubuntu 25.10. W miarę jak GNOME Papers zyskuje na popularności, można oczekiwać, że stanie się kluczowym narzędziem w codziennej pracy z dokumentami, a jego dostępność jako pakietu Flatpak z Flathub ułatwia instalację i aktualizacje.

Podsumowanie
To wydanie wprowadza znaczące ulepszenia w zakresie wsparcia dla nowych architektur, rozbudowy bazy pakietów oraz aktualizacji kluczowych aplikacji i środowisk graficznych. Mimo że nie wszystkie oczekiwane funkcje zostały zrealizowane, Debian 13 nadal stanowi solidny wybór dla użytkowników, którzy szukają stabilnego i elastycznego systemu operacyjnego.